پیچ و خم فرایند استیضاح یک رئیس‌جمهور در آمریکا

دونالد ترامپ مساله استیضاح خود را "خنده‌دار" خوانده و گفته که هیچ کاری انجام نداده که تخلف یا جرم تلقی شود. از دیگر سو تاریخ آمریکا هم نشان داده که اگر دونالد ترامپ به مرحله استیضاح برسد کناره‌گیری‌اش از ریاست جمهوری قطعی نخواهد بود.
استیضاح چیست؟

استیضاح فرایندی است که به موجب آن یک مقام مشغول به کار آمریکایی طبق بند دوم قانون اساسی این کشور رسما متهم به "خیانت، ارتشا و یا تخلفات و جرائم عالی" می‌شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

استیضاح در آمریکا چطور انجام می‌شود؟

این فرایند زمانی آغاز می‌شود که کنگره آمریکا (مجموع مجلس نمایندگان و سنا) رای به استیضاح دهد. اگر کنگره این طرح را با اکثریت تصویب کند چند نماینده را به عنوان "دادستان" در فرایندهای بعدی در مجلس سنا منصوب می‌کند. تمام سناتورها در این فرایند حکم "هیات منصفه" را دارند و رئیس دیوان عالی آمریکا هم حکم قاضی را دارد. فرایند استیضاح رئیس‌جمهور در کنگره به اجرا در می‌آید و نیازمند آرای سرنوشت ساز هم در مجلس نمایندگان و هم در مجلس سنا است. درباره این فرایند گفته شده که "مجلس نمایندگان استیضاح می‌کند و سنا محاکمه می‌کند". اساسا ابتدا مجلس نمایندگان تصمیم می‌گیرد که دلیل موجهی برای استیضاح رئیس‌جمهور وجود دارد یا خیر و اگر به چنین نتیجه‌ای برسد مجلس سنا محاکمه رسمی رئیس‌جمهور را برگزار می‌کند. طبق بند دو قانون اساسی آمریکا رئیس‌جمهور، معاون رئیس‌جمهور و همه مقام‌های رسمی دولت آمریکا با استیضاح به سبب محکوم شدن به خیانت، ‌ارتشا و جرائم و تخلفات عالی مواجه هستند.
روند استیضاح

در مجلس نمایندگان: در مجلس نمایندگان آمریکا در ابتدا کمیته قضایی این مجلس تصمیم می‌گیرد که آیا فرایند استیضاح صورت گیرد یا نه. در صورتی که این تصمیم مثبت باشد رئیس کمیته قضایی مجلس نمایندگان آمریکا پیشنهاد "قطعنامه‌ای‌" را داده و از این کمیته می‌خواهد تحقیقات رسمی درباره مساله استیضاح را آغاز کند.

کمیته قضایی براساس تحقیقاتش قطعنامه دیگری را متشکل از یک یا چند "بند استیضاح" به کلیت مجلس نمایندگان فرستاده و تصریح می‌کند که چرا استیضاح مجاز دانسته شده یا خواهان استیضاح نشده است.

بعد از آن کل مجلس نمایندگان احتمالا تحت قوانین ویژه تعیین شده از سوی کمیته قوانین به مناظره پرداخته و بر سر هر یک از بندهای استیضاح رای گیری خواهد کرد. در صورتی که هر یک از بندهای استیضاح تنها با رای اکثریت تصویب شود رئیس‌جمهور اسما "استیضاح" شده است. با این حال این استیضاح بیشتر به معنی یک کیفرخواست برای جرم است. رئیس‌جمهور در ریاست جمهوری باقی می‌ماند تا نتیجه محاکمه استیضاح در سنا معلوم شود.

در مجلس سنا: در سنا در ابتدا بندهای استیضاح از جانب مجلس نمایندگان دریافت می‌شود و مجلس سنا قوانین و رویه‌های برگزاری یک محاکمه برای رئیس‌جمهور را تعیین می‌کند. بعد از آن این محاکمه با حضور رئیس‌جمهور و وکلایش برگزار خواهد شد. یک گروه منتخب از اعضای مجلس نمایندگان آمریکا به عنوان دادستان حضور پیدا خواهند کرد. در این محاکمه قاضی ارشد دیوان عالی (در حال حاضر "جان رابرتز" عهده دار این سمت است) رئیس هیات منصفه خواهد بود و همه ۱۰۰ سناتور اعضای هیات منصفه هستند.

در قدم بعد مجلس سنا یک جلسه خصوصی درباره حکم نهایی برگزار می‌کند. بعد از آن مجلس سنا در یک نشست علنی درباره این حکم رای گیری می‌کند و برای محکومیت قطعی لازم است که دو سوم سناتورها رای مثبت دهند. در این رای گیری مجلس سنا حکم به برکناری رئیس‌جمهور می‌دهد اما می‌تواند طی یک رای گیری دیگر که تنها نیاز به اکثریت دارد، رئیس‌جمهور را از تصدی هرگونه سمت دولتی در آینده منع کند.
آیا استیضاح موجب برکناری یک رئیس‌جمهور می‌شود؟

تنها در صورتی که وی با رای اکثریت دو سومی در مجلس سنا گناهکار دانسته شود. تاکنون همه فرایندهای استیضاح تاریخ آمریکا علیه مقامات از جمله سه رئیس‌جمهور بر پایه ارتکاب جرائم و تخلفات عالی بوده و هیچ کدام با اتهام خیانت روبرو نشدند. طبق گفته وکلای قانون اساسی آمریکا این جرائم عالی عبارتند از ۱- جرم کیفری واقعی و قانون شکنی ۲- سوءاستفاده از قدرت ۳- نقض اعتماد عمومی.
آیا در تاریخ آمریکا روسای جمهور دیگری استیضاح شده‌اند؟

تاکنون چهار رئیس‌جمهور در تاریخ آمریکا درگیر مناقشه استیضاح شده‌اند. این چهار رئیس‌جمهور عبارتند از اندرو جانسون، جان تایلر، ریچارد نیکسون و بیل کلینتون. از بین چهار نفر تنها اندرو جانسون و بیل کلینتون رسما استیضاح شدند که البته هر دو تبرئه شدند.

در سال ۱۸۶۸ اندرو جانسون به سبب نارضایتی کنگره از نحوه مدیریت وی در مسائل بعد از جنگ داخلی با استیضاح مواجه شد اما در رای گیری در مجلس سنا با اختلاف تنها یک رای تبرئه شده و در ریاست جمهوری باقی ماند. او اولین رئیس‌جمهور آمریکا است که درگیر فرایند استیضاح می‌شود. او بعد از آنکه ادوین استانتون، وزیر جنگ وقت آمریکا را برکنار کرد متهم به نقض قانون تصدی ریاست جمهوری شد. در آن زمان قانون تصدی ریاست جمهوری تصریح کرده بود یک رئیس‌جمهور نمی‌تواند مقام‌های منصوب شده را بدون رضایت کنگره کنار بگذارد. جانسون معتقد بود این قانون مغایر با قانون اساسی است و قصد داشت به طور قانونی علیه آن در دادگاه اقدام کند اما به جای آن خودش محاکمه شد. زمانی که سنا برای استیضاح او رای گیری انجام داد او تنها یک رای تا رسیدن به اکثریت دو سومی برای برکناری خود فاصله داشت و تبرئه شد. در سال ۱۹۲۶ دادگاه عالی آمریکا اعلام کرد که قانون تصدی ریاست جمهوری بی اعتبار است.

در مورد جان تایلر نیز کنگره قطعنامه‌ای برای استیضاح‌اش در ارتباط با حقوق دولتی ارائه کرد اما این قطعنامه شکست خورد.

در سال ۱۹۷۴ نیز ریچارد نیکسون که طی هفته‌های اخیر بسیاری ترامپ را با او مقایسه می‌کنند تبدیل به سومین رئیس‌جمهور درگیر در مناقشه استیضاح شد اما فرق او این بود که پس از تهدید شدن به استیضاح در ارتباط با رسوایی واترگیت و قطعی بودن برکناری‌اش پیش از آنکه این استیضاح به جریان بیفتد، استعفا داد. دولت او درگیر رسوایی واترگیت شده بود؛ رسوایی‌ای که او در آن متهم به سرپوش گذاشتن در نفوذ غیرقانونی به مقر کمیته ملی حزب دموکرات آمریکا در واشنگتن شد. در تاریخ ۶ فوریه ۱۹۷۴ فرایند استیضاح او رسما آغاز شد و در پایان ماه ژوئیه سه بند استیضاح علیه نیکسون شامل مانع تراشی بر سر راه عدالت، سوءاستفاده از قدرت و اخلال در کار کنگره مورد پذیرش قرار گرفت. نیکسون اجازه نداد که پرونده استیضاح به مجلس نمایندگان برسد و در ۹ اوت ۱۹۷۴ استعفا داد و ریاست جمهوری را به جرالد فورد تحویل داد.

بیل کلینتون نیز در سال ۱۹۹۸ به دلیل رابطه خارج از زندگی زناشوئی خود با مونیکا لوینسکی، دستیار کارآموز کاخ سفید با استیضاح روبرو شد.

او در ۲۶ ژانویه ۱۹۹۸ داشتن هرگونه "رابطه جنسی" با لوینسکی را رد کرد اما در ۱۷ اوت در مقابل هیات منصفه شهادت داد که "رابطه‌ای نامناسب" با لوینسکی داشته است. او در پخش زنده تلویزیونی نیز این موضوع را پذیرفت. در تاریخ ۱۹ دسامبر ۱۹۹۸ مجلس نمایندگان آمریکا بیل کلینتون را به اتهام شهادت دروغ و مانع تراشی بر سر راه عدالت استیضاح کرد. اما زمانی که در مجلس سنا محاکمه او برگزار شد او تبرئه شد. در این رای گیری نیاز بود که دو سوم نمایندگان سنا یعنی ۶۷ سناتور به برکناری‌اش رای دهند اما در نهایت تنها ۵۰ سناتور رای به محکومیت او از بابت مانع تراشی بر سر راه عدالت و ۴۵ سناتور نیز رای به محکومیت او از بابت شهادت دروغ دادند و تبرئه شد. در این رای گیری هیچ دموکراتی به محکوم شدن بیل کلینتون رای نداد.
آیا دونالد ترامپ استیضاح و از ریاست جمهوری برکنار خواهد شد؟

در حال حاضر فعلا احتمال چنین چیزی زیاد نیست، چون حزب جمهوری‌خواه آمریکا که ترامپ به آن تعلق دارد کنترل کنگره را به دست داشته بنابراین هرگونه طرحی برای استیضاح او با مقاومت قابل توجهی روبرو خواهد شد. البته اگر ترامپ استیضاح شود باید ریاست جمهوری را به مایک پنس، معاون خود تحویل دهد.

منبع: پارسینه

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.parsine.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «پارسینه» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۴۴۷۴۲۳۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

رئیس سنی مجلس دوازدهم چه کسی خواهد شد؟

طبق آیین‌نامه داخلی مجلس تا زمان انتخاب هیئت رئیسه جدید، هیئت رئیسه سِنی متشکل از مسن‌ترین و جوان‌ترین نمایندگان منتخب، جلسات را اداره خواهد کرد و این هیئت رئیسه مسئولیت مراسم تحلیف را برعهده دارد. - اخبار سیاسی -

به گزارش خبرنگار پارلمانی خبرگزاری تسنیم، روز جمعه 21 اردیبهشت 1403، دور دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی در 22 حوزه انتخابیه در سراسر کشور برگزار خواهد شد تا تکلیف 45 منتخب دیگر مجلس دوازدهم مشخص شود. این درحالی است که تکلیف 245 نفر از منتخبین مجلس دوازدهم در 11 اسفند 1402 مشخص شده و قرار است این افراد به مدت 4 سال بر صندلی سبز بهارستان تکیه بزنند.

منع نمایندگان هیات مدیره شرکت‌های دولتی از داوطلبی مجلس

اما سوالی که اکنون قبل از انتخاب هیئت رئیسه و رئیس جدید مجلس مطرح است این است که چه کسی مجلس دوازدهم را اداره خواهد کرد.

طبق ماده 10 قانون آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی، مسن‌‌ترین فرد از نمایندگان حاضر به‌‌عنوان رئیس سنی و فرد بعدی به ‌عنوان نایب‌رئیس و دو نفر از جوان‌ترین نمایندگان حاضر به سمت دبیر، معین می‌شوند و در جایگاه هیئت‌رئیسه قرار می‌گیرند. در صورت تساوی سن، هیئت‌رئیسه سنی با قید قرعه از بین مسن‌‌ترین و جوان‌ترین نمایندگان حاضر تعیین خواهد شد.

وظیفه هیئت رئیسه سنی اداره جلسه افتتاحیه، انجام مراسم تحلیف ، اقتراع شعب و اجرای انتخابات هیأت ر ئیسه موقت است که بعد از تعیین ترکیب هیئت رئیسه موقت، کار هیأت رئیسه سنی به پایان می‌رسد.

مسن‌ترین نمایندگانی که در مجلس دوازدهم حضور دارند علی‌عسکر ظاهری متولد 1330 از حوزه انتخابیه مسجد سلیمان و حسینعلی شهریاری متولد 1330 از حوزه انتخابیه زاهدان هستند.

از آنجا که هر دو نماینده همسن هستند طبق ماده 10 قانون آیین‌نامه داخلی مجلس باید بین آن‌ها برای ریاست بر هیئت‌رئیسه سنی قرعه‌کشی شود.

جوان‌ترین نمایندگان مجلس دوازدهم هم روح‌الله نجابت متولد 1368 از حوزه انتخابیه شیراز و زرقان، عباس قدرتی زوارم متولد 1368 از حوزه انتخابیه شیروان و عبدالحسین همتی سراپرده متولد 1368 از حوزه انتخابیه زرند و کوهبنان هستند که قرعه‌کشی مشخص می‌کند که چه کسانی می‌توانند در هیئت‌رئیسه سنی حضور داشته باشند.

اسامی مسن‌ترین و جوان‌ترین نمایندگانی که در دور اول انتخابات موفق به حضور در مجلس شورای اسلامی شده‌اند به شرح ذیل است:

مسن‌ترین نمایندگان راه یافته به مجلس دوازدهم

نام و نام خانوادگی	متولد	حوزه انتخابیه
علی‌عسکر ظاهری	1330	مسجدسلیمان
حسینعلی شهریاری	1330	زاهدان
وحید احمدی	1331	کنگاور و صحنه و هرسین
سید محمد موحد	1331	کهگیلویه و بهمئی و چرام
محمدرضا محسنی ثانی	1331	سبزوار و جغتای و جوین
سید مسعود خاتمی	1332	گلپایگان و خوانسار
فداحسین مالکی	1333	زاهدان
کامران غضنفری	1335	تهران
مصطفی مطورزاده	1335	خرمشهر
عبدالغفور امان زاده	1335	گرگان و آق‌قلا
محمدمهدی مفتح	1335	تویسرکان
جبار کوچکی‌نژاد	1336	رشت و خمام
علی امامی‌راد	1336	کوهدشت و رومشکان
حسن قشقاوی	1336	رباط کریم و بهارستان
محمدصالح جوکار	1336	یزد و اشکذر
سید موسی موسوی	1337	لامرد و مهر
علی‌اکبر علیزاده برمی	1338	دامغان
حمیدرضا حاجی‌بابایی	1338	همدان و فامنین
بیت‌الله عبداللهی	1338	اهر و هریس
جعفر پورکبگانی	1339	بوشهر، گناوه و دیلم

 

جوان‌ترین نمایندگان راه یافته به مجلس دوازدهم

نام و نام خانوادگی	متولد	حوزه انتخابیه
روح‌الله نجابت	1368	شیراز و زرقان
عباس قدرتی زوارم	1368	شیروان
عبدالحسین همتی سراپرده	1368	زرند و کوهبنان
امیرحسینی ثابتی	1367	تهران
محسن فتحی	1366	سنندج، دیواندره، کامیاران
یاسر اسلام‌دوست	1365	طوالش و رضوانشهر و ماسال
زهرا خدادادی	1365	ملکان و لیلان
کمال حسین‌پور	1364	پیرانشهر
علی خضریان	1363	تهران
محمد سرگزی	1363	زابل
مهدی فلاح	1363	رشت و خمام
فاطمه جراره	1363	بندرعباس و قشم
مجتبی یوسفی	1362	اهواز
محمد خوش سیما	1362	گرمی و انگوت
زهرا سعیدی مبارکه	1362	مبارکه
ابراهیم رضایی	1361	دشتستان
مصطفی پوردهقان	1361	اردکان
بهشید برخوردار	1360	زرتشتیان
ولی داداشی	1360	آستارا

 

البته شایان ذکر است که بعد از برگزاری دور دوم انتخابات در 21 اردیبهشت ماه و مشخص شدن تکلیف 45 نماینده دیگر این دوره از مجلس، امکان تغییرات در لیست فوق وجود دارد.

انتهای پیام/